کلمه ارتودنسی به معنی ردیف کردن دندانهاست(مقدماتی) . در حال حاضر یک ارتودنتیست ، علاوه بر تغییرات دندانی ، قادر به تغییر موقعیت استخوانها و هماهنگ نمودن اجزاء صورت نیز می باشد. در رشته ارتودنسی سه هدف عمده درمانی وجود دارد:

۱- تغییر دادن موقعیت دندانها برای ردیف و هماهنگ شدن آنها که با حرکت دادن دندان درون استخوان انجام می شود. این مسئله ارتباطی با سن نداشته و در هر سنی قابل انجام است.

۲- درمانهایی که با هدف تغییر موقعیت استخوانها در طول رشد انجام می شود، این درمانها معروف به درمانهای فانکشنال یا ارتوپدیک هستند که با اعمال نیرو به استخوانها انجام می شود. بدیهی است این نوع درمان فقط تا هنگام رشد فعال استخوانها (پایان بلوغ) قابل انجام است.

۳- درمانهایی که برای آماده سازی وضعیت قوس دندانهای فک بالا و پایین برای درمانهای جراحی فک و صورت انجام می شود. در افراد بزرگسالی که مشکل استخوانی دارند و رشد استخوانی در آنها وجود ندارد ، رفع کامل مشکل اسکلتی، معمولا مستلزم درمان ارتودنسی همراه با جراحی است. در این درمانها ابتدا موقعیت دندانها بر روی هر یک از فکین اصلاح شده و با هماهنگی ایجاد شده بین فک بالا و فک پایین ، با تشخیص ارتودنتیست ، بیمار برای جراحی فک ارجاع می گردد . پس از جراحی فک درمان نهایی ارتودنسی انجام می شود.

برای اخذ تخصص و مدارج بالاتر در این رشته مراحل زیر باید طی گردد :

• طی دوره ۶ ساله آموزش دانشگاهی جهت اخذ مدرک دکترای عمومی دندانپزشکی ( جراح – دندانپزشک)
• پذیرش در امتحان دستیاری تخصصی ارتودنسی
• طی دوره ۳ تا ۴ ساله آموزش دانشگاهی جهت اخذ مدرک دکترای تخصصی ارتودنسی متخصص ارتودنسی) در صورت تمایل متخصص ارتودنسی می تواند با گذراندن امتحان بورد تخصصی، عضو هیئت علمی دانشگاه شود.

وقتی که دندانها و فکین کاملا روی هم قرار نگیرند ممکن است درمان ارتودنسی برای ردیف نمودن دندانها و ایجاد عملکرد صحیح ضروری باشد. این مشکلات ناهنجاری های دندانی فکی نامیده می شوند که می تواند باعث مشکلات زیبایی ، گفتاری، روحی و روانی ، سائیدگی زودرس مینا ، افزایش شانس ضربه به دندان و دردهای مفصل گیجگاهی فکی گردند. کلیک کردن روی آیکون های زیر شما را با مشکلات رایج آشنا می کند.

در صورتی که فضای کافی برای تمام دندانها وجود نداشته باشد این حالت رخ می دهد. درمان این مشکل با افزایش عرض قوس دندانی یا استفاده از وسایل خارج دهانی یا کشیدن دندان دایمی صورت می گیرد. در این حالت علاوه بر مشکلات زیبایی خطر ایجاد پوسیدگی و ناراحتی لثه بدلیل عدم رعایت بهداشت مناسب ، بیشتر می شود.

این حالت در موارد : غایب بودن یک یا چند دندان دائمی، موقعیت نامناسب دندان های بزرگی زبان ، عدم تناسب اندازه دندان ها و فكين ( یعنی کوچک بودن دندان ها و یا بزرگ بودن فک ها و یا ترکیبی از هردو) رخ می دهد.

در صورتی که دندانهای فک بالا جلو باشند، علاوه بر مشکل زیبایی ، کارکرد دندانها نیز مختل می شود. همچنین خطر صدمه زدن به آنها افزایش می یابد . این حالت با زیاد جلو بودن دندانهای فک بالا یا زیاد عقب بودن دندانهای فک پایین آشکار می شود.

در این حالت فک پایین جلوتر از فک بالا می باشد. بعبارتی دندانهای فک پایین جلوی دندانهای فک بالا قرار می گیرد.

بهم نرسیدن دندانها اگر دندانها به اندازه کافی بهم نزدیک نباشند ، جویدن بعضی از غذاها دچار مشکل شده و ادای بعضی از حروف سخت می شود. عامل بعضی از این مشکلات عادات دهانی مانند انگشت مکیدن و یا قرار گیری زبان در بین دندانها می باشد.

در اثر این مشکل دندان های فک پایین به لثه و قسمت داخلی دندان های جلوی فک بالا صدمه می زنند. هم چنین استخوان نگهدارنده دندان ها دچار تحلیل شده و دندان های بالا و پایین باعث سایش یکدیگر می شوند این ناهنجاری با مشکلات ایجاد شده در مفصل گیجگاهی فکی ارتباط دارد.

در این حالت دندانهای فک بالا در درون دندانهای فک پایین قرار می گیرد. مشکلاتی مانند گاز گرفتن گونه ، ناراحتی مفصلی و سایش دندانی با این ناهنجاری دیده می شود. بدلیل وجود رشد در کودکان و نوجوانان ، عدم اصلاح این ناهنجاری می تواند باعث انحراف فک و عدم قرینگی صورت گردد.

در هنگام لبخند زدن این مساله بدلیل عدم انطباق خط وسط دندانی با خط وسط صورت رخ می دهد. این ناهنجاری باعث می شود هنگامی که بیمار لبخند می زند ، دهان بیمار نامتقارن به نظر برسد. علاوه بر مشکلات زیبایی ، مشکلات روابط دندانی نیز در این حالت ممکن است ایجاد گردد که بر کارآیی جویدن تاثیر می گذارد.

به یاری فن آوری نوین ، بیماران برای استفاده از دستگاه – های مختلف ارتودنسی می توانند انتخابهای متنوعی داشته باشند. هرچند براکت های فلزی رایج هستند لیکن استفاده از براکت های سرامیکی و دستگاه های متحرک رایج که برای برخی موارد استفاده می شود، هر روز افزایش می یابد. لطفا از منوی زیر برای آشنایی با انواع دستگاهها استفاده کنید و یا برای آگاهی بیشتر با ما مشورت نمایید.

این براکتها رایج ترین نوع براکت ها بوده و با کیفیت بسیار بالا ساخته شده اند. براکت های فلزی امروزی کوچکتر و تحمل آنها راحت تر بوده و نیز نمای بهتری دارند.

این براکتها از جنس سرامیک متراکم و محکم بوده ، به علت همرنگ بودن با دندان ، طرفداران زیادی دارد و برای بزرگسالان که ظاهر براکتهای فلزی برای آنها خوشایند نیست ، بسیار مناسب است . امکان استفاده از سیم های همرنگ دندان با این براکتها وجود دارد که در این صورت هنگام لبخند این وسایل تقریبا دیده نمی شوند. از مشکلات آنها نسبت به نوع فلزی، احتمال آسیب بیشتر به دندان ، طولانی تر شدن درمان و هزینه بالاتر این براکتها می باشد.

جنس این براکتها از استیل بوده که با طلای ۲۴ عیار پوشش داده شده اند. حسن آنها زیبایی و سازگاری بهتر بافتی می باشد . این براکتها در موارد حساسیت و آلرژی به براکتهای فلزی می تواند استفاده شود.

این سیستم نسبت به سیستم های دیگر جدید بوده ، مزیت آنها این است که ضرورتی در استفاده از اورینگ (الاستیک)، برای نگهداری سیم درون آنها ، نمی باشد. به علت کاهش اصطکاک بین سیم و براکت ، احتمال دارد مختصری طول دوره درمان کاهش یابد. از معایب آن هزینه بالاتر براکتها می باشد.

همانطور که از شکل براکت مشخص است دارای اشکال فانتزی می باشد. استفاده از این براکتها برای کودکان جذاب است. تقاضای این نوع براکتها در ایران کم بوده و از نظر تکنیکی بسیار ضعیف می باشند.

این پلاک ها برای رفع مشکلات جزئی دندانها ، از طریق قرار دادن فنر یا پیچ در پلاک مورد استفاده قرار می گیرند.

این پلاک ها برای رفع مشکلات اسکلتی در کودکان و نوجوانان استفاده می شود.

بعد از درمان با دستگاههای ثابت برای کمک به تثبیت موقعیت دندانها استفاده می شوند. این پلاکها می توانند به دو صورت پلاک معمولی یا پلاک شفاف ساخته شوند و استفاده از آنها بعد از درمان ارتودنسی ثابت برای حفظ موقعیت دندانها ضروری است.

این روش درمانی برای اصلاح مشکلات شدید اسکلتی و دندانی که در سنین رشد مراجعه نکرده و یا قابل درمان نبوده اند، معمولا در انتهای دوره بلوغ انجام می شود. در این روش همکاری ارتودنتیست و جراح فک و صورت الزامی است و لذا می بایست بیمار قبل از شروع درمان توسط ارتودنتیست و جراح معاینه شده و پس از بررسی و تعیین طرح درمان نسبت به شروع درمان اقدام گردد.

معمولا می بایست درمان توسط ارتودنتیست آغاز شود و دندانهای هر فک نسبت به خود آن فک با استفاده از دستگاههای ارتودنسی ثابت و یا ترکیبی از دستگاههای ثابت و متحرک تنظیم و مرتب گردد. در این صورت باید پس از اتمام مرحله ارتودنسی و قبل از جراحی شرایط به گونه ای آماده باشد که پس از جراحی روابط دندانی مطلوب و قابل قبولی حتی المقدور فراهم گردد.

در این مرحله بیمار جهت انجام جراحی به جراح مراجعه و پس از هماهنگی نسبت به جراحی اقدام می شود . پس از انجام جراحی مجددا بیمار به ارتودنتیست ارجاع داده می شود.

مراحل انتهایی درمان جهت حفظ نتیجه عمل انجام می شود. در انتهای درمان و پس از تثبیت وضعیت ، دستگاههای ثابت ارتودنسی از دهان بیمار خارج شده و پلاکهای متحرک و ثابت نگهدارنده جهت نگهداری وضعیت در دهان قرار می گیرد که حداقل بمدت یکسال می بایست در دهان حفظ شود.

انواع عمده مشکلاتی که می بایست جهت درمان آنها با روش ارتوسرجری اقدام نمود :

۱) Severe Skeletal Class III : جلو بودن فک پایین یا عقب بودن فک بالا (با شدت متوسط و زیاد)

کلیپ 1 :

کلیپ 2 :

کلیپ 5 :

کلیپ 6 :

کلیپ 7 :